Body Type
Beekes blote meisjes
Anthon Beekes befaamde 'blote meisjes alfabet' uit 1970 is vernieuwd en uitgebreid en in een prachtige door René Knip ontworpen doos opnieuw uitgegeven. Tijdens een feestelijke bijeenkomst op 2 september in de aula van de Universiteit van Amsterdam werd de monumentale publicatie door Anthon Beeke aan Wim Crouwel aangeboden, die met zijn New Alphabet in 1967 de aanstoot gaf voor Beekes ontwerp.
Waar Crouwel een geheel nieuwe digitale technologie wilde onderzoeken, bediende Beeke zich van een eeuwenoude traditie, het weergeven van letters door menselijke figuren. Tegelijk was ook Beekes alfabet een teken van zijn tijd, die van de opkomende jeugdcultuur en de vrije erotiek. Naast de zwart-wit foto's die in année érotique 1969 werden gemaakt en het jaar erop als Kwadraadblad van drukkerij De Jong zijn uitgegeven, heeft Beeke indertijd van elke letter ook één kleurenfoto gemaakt. Die foto's zijn gebruikt voor de nieuwe uitgave waarvoor Beeke nog voordat hij begin 2009 getroffen werd door een herseninfarct ook twee nieuwe series cijfers maakte, één met sierlijke blote meisjes en één samengesteld uit stoere zwarte mannenlijven, die je als een 'bold' versie van de cijferreeks zou kunnen zien. Oorspronkelijk was de heruitgave voorzien voor 2009, een initiatief van drukkerij Spinhex & Industrie ter gelegenheid van zijn honderdjarig bestaan – en exact 40 jaar na de eerste reeks. De drukkerij heeft het initiatief volgehouden, ook na Beekes infarct. Nu de ontwerper weer enigszins is gerevalideerd, is het project afgemaakt en schitterend uitgegeven door de drukkerij, die met deze doos topkwaliteit levert.
Behalve een typische zestiger jaren uiting, is Beekes alfabet ook een zorgvuldige oefening in een heel oud typografisch spel, de constructie van letters uit menselijke lichamen. Al voor de uitvinding van de boekdrukkunst werden dergelijke letters getekend, en ook als drukletter en gravure zijn ze door de eeuwen heen een populaire vingeroefening voor ontwerpers gebleven. Beeke organiseerde zijn modellen binnen de contouren van de Baskerville Old Face, een eerbiedwaardige romein uit 1768, met grote aandacht voor hoe hun lijven, voeten, haren, ellebogen en handen de soepele lijnen, de verdikkingen en verdunningen en de sierlijke schreven van de oude letter volgden.
In de doos zijn alle letters en cijfers op aparte kaarten gedrukt. Naast die kaarten bevat de doos een cahier met een verhaal van Willem Ellenbroek over de ontstaansgeschiedenis van het alfabet, inclusief aandacht voor de aanleiding ervoor, Crouwels New Alphabet. Crouwel zelf schreef het voorwoord voor de doos. Als speels extra – en een karakteristiek ontwerpgebaar van René Knip – bevat die ook nog een groot aantal vellen met elk vier letters die uitgeknipt kunnen worden en waarmee je je eigen tekst kunt schrijven met blotemeisjesletters. Een ander speelsigheidje van Knip is de typografie van de titels in het cahier: gezet uit het New Alphabet, net als de letters op de keerzijdes van de foto's. In Knips ontwerp zijn Beeke en Crouwel in voortdurende dialoog.
Beeld: Guirlande van Body Type letters
Wil je reageren op dit artikel? Stuur een mailtje naar de redactie.