Bronzen asbakken in NS Intercity

Fritzi Ponse, 05 april 2012

Naast tamelijk wat ongewenste voorvallen in de recente geschiedenis van de NS en Prorail, plaatst de NS nu ‘ongewenste kunst’ in de gloednieuwe onlangs in gebruik genomen Intercity dubbeldekkers. Dat getuigt van enige zelfspot en humor, en bovendien zien de nieuwe ‘kunstdeurduwers‘ er fraai uit.

‘Asbak’ in tweede klasse coupé

Onder de noemer ‘undesirable objects’ maakte kunstenaar Onno Poiesz deze serie deurknoppen, bevestigd aan de klapdeuren tussen de coupés. Refererend aan begrippen als consumentengedrag, vandalisme en veiligheid koos de Rotterdamse kunstenaar voor negen verschillende objecten die in de trein verboden of ongewenst zijn: bubbelkauwgom, het frietbakje, een asbak, de spuitbus, een wapenstok, de noodknop, een toetsenbord, een telefoon en een speaker. Poiesz wil hiermee laten zien dat betekenis en functie van gebruiksvoorwerpen van elkaar los te koppelen zijn en aan verandering onderhevig. Waren asbakken ooit teken van klantvriendelijkheid, inmiddels zijn de laatst overgebleven asbakken in armleuningen hermetisch afgesloten – of niet te openen door kauwgomresten – en in de meeste gevallen verwijderd, en is roken sowieso not done. Nu grijp je in een bronzen asbak om een coupédeur open te duwen. Of pak je een bronzen kauwgombal vast. Brons heeft natuurlijk een luxe uitstraling, maar heeft bovenal als eigenschap bacteriedodend te zijn. En dat is dan weer zeer gewenst in publieke voertuigen.

De eerste exemplaren van de nieuwe NS Intercity dubbeldekkers met de kunstdeurduwers rijden op het traject Amsterdam Centraal – Den Haag Centraal. Daarna zal deze trein steeds vaker in heel Nederland te zien zijn.