Pak voor de broek

Marc Vlemmings, 27 mei 2012

Raad voor Cultuur advies over NIADEC/AVE

'Slagen in Cultuur' heet het advies van de Raad voor Cultuur over het cultuurbeleid voor de komende vier jaar. Maar in het geval van het specifieke advies over NIADEC/AVE, het nieuwe sectorinstituut voor architectuur, vormgeving en e-cultuur had de titel beter 'Pak voor de broek' kunnen luiden, gevolgd door een herexamen.

De stichting NIADEC/AVE, de tijdelijke naam waaronder het NAi, Premsela en het Virtueel Platform samenwerken, moet zijn huiswerk opnieuw maken wil het de gevraagde 7,8 miljoen euro krijgen. De leden van de raad zijn niet onder de indruk van het ingediende beleidsplan, dat ze beoordelen als "onvoldoende voldragen om de kwaliteit van de fusie-instelling te kunnen beoordelen". Twee weken geleden oordeelde Items, naar aanleiding van een kritisch advies van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur, al over het uitgelekte activiteitenplan van NIADEC/AVE, dat dit onder de maat was en financieel slecht onderbouwd. Maar omdat er toch een nieuw sectorinstituut voor de creatieve industrie moet komen, en omdat men het bestaande architectuurmuseum, dat onderdeel zal uit maken van NIADEC/AVE, niet zonder budget kan laten zitten, heeft de Raad een tweede kans gegeven. De Raad wil duidelijkheid over de functie die het nieuwe instituut denkt te kunnen vervullen voor de creatieve industrie, en over hoe NIADEC/AVE invulling zal geven aan de culturele aspecten die met de creatieve-industriebeleid samenhangen. Bij de Raad lijkt de vrees te leven dat de culturele aspecten het moeten afleggen tegen de economische, met name omdat de creatieve industrie een van de negen topsectoren van het Ministerie van EL&I is. Daar tegenover staat dat dat ministerie tot nu toe op geen enkele manier participeert in het nieuwe sectorinstituut voor de creatieve industrie, dat voor zijn subsidie geheel drijft op het ministerie van OCW. Na de zomer komt de Raad met een eigen advies over de creatieve industrie.

Positief advies

De drie directeuren van de te fuseren instituten laten een reactie op het advies over aan Koos van der Steenhoven, de voorzitter van de raad van toezicht van de stichting NIADEC/AVE. Hij vindt het advies van de Raad voor Cultuur helemaal niet zo negatief: "We hebben een positief advies gekregen over de samenvoeging van de drie instellingen, alleen moeten we het beleidsplan aanscherpen op een aantal punten, maar dit hadden wij ons al voorgenomen. Wij zijn blij met dit positieve advies." Hij leest het advies waarschijnlijk anders dan de Raad voor Cultuur het heeft bedoeld. Die vindt dat hij geen oordeel kan geven over het beleidsplan, omdat het inhoudelijk zo weinig vlees om het lijf heeft. Het enige wat de Raad vindt, is dat de regering 7,8 miljoen euro moet reserveren voor een sectorinstituut.

Van der Steenhoven, die pas in februari voorzitter van de raad van toezicht is geworden, kan zich wel voorstellen dat de buitenwacht het beleidsplan mager vindt, maar hij stelt dat dit inherent is aan het fusieproces. Er is nadat de staatssecretaris het besluit tot de fusie nam, veel gebeurd, betoogt hij: "De drie partijen hebben elkaar niet opgezocht om te fuseren, maar kregen daartoe de opdracht van de staatssecretaris. Zij moeten de opzet van het nieuwe instituut uitvinden, bekijken hoe de organisaties in elkaar kunnen worden geschoven en onderzoeken of er al synergie in de activiteiten kan worden gevonden. Als je ziet hoever we nu al zijn gekomen vind ik het heel positief gaan." Er had in februari nog geen voldragen beleidsplan kunnen liggen, lijkt Van der Steenhoven te zeggen, maar hieraan wordt gewerkt. "We zijn als raad van toezicht in februari meteen aan de slag gegaan om de verdieping en de verbetering van het plan ter hand te nemen. De lijst met punten waarover de Raad voor Cultuur duidelijkheid wil, is ook onze werklijst."

De suggestie om het sectorinstituut te scheiden van het architectuurmuseum en de architectuurcollectie om een meer evenwichtige verhouding tussen de drie ontwerpdisciplines te verkrijgen, lijkt de Raad voor Cultuur geen goed idee, omdat het museum dan zijn status van rijkscollectie zou kunnen verliezen. Ook Van der Steenhoven pleit voor het bijeenhouden: "Wij denken dat we ook voor de museale functies een meerwaarde kunnen creëren door de fusie van de drie disciplines." Wel is hij van mening dat de begrote 5,2 miljoen euro aan eigen inkomsten, die NIADEC/AVE jaarlijks denkt te kunnen genereren, aan de hoge kant is. "Voor het nieuwe beleidsplan zullen we de verwachtingen realistisch inschatten."

Beeld: detail uit omslag van het activiteitenplan van NIADEC/AVE