Boer maakt Bruid
Ontwerper Simon de Boer werkt aan een trouwjurk met een sleep van 120 meter lang van afgedankte bruidsjurken. Robbert van Strien zocht hem op in zijn atelier.
Op de dag dat ik (mode)ontwerper Simon de Boer in zijn atelier bezoek, wordt de eerste poging tot een coalitie van VVD, CDA en PVV afgeschreven. Zonder meer belangrijk nieuws, dat echter wordt overschaduwd door de aankondiging van het televisieprogramma Gezocht: First Lady, waarin BNN op zoek gaat naar een partner voor minister-president elect Mark Rutte. De maatschappelijke consensus dicteert dat bij ieder potje een deksel moet worden gevonden – een attitude waaraan vrijgezel De Boer zich mateloos ergert. Zijn nieuwste coutureproject The Bride – A Therapeutic Catwalk, dat wordt geëxposeerd in de Oude Kerk in Amsterdam, is een cynische repliek op de mythe van het droomhuwelijk, een knietje onder de gordel van de zelfhulpboeken en glossy magazines die iedereen aan de man/vrouw willen helpen. “Ik heb hier een Marie-Claire liggen met de streamer ‘Nog steeds single? Misschien ligt het wel gewoon aan jezelf!’”
Voor € 2,95 de kilo kocht De Boer een enorme hoeveelheid afgedankte trouwjurken – twaalf grote zakken vol ruches, tule en kant. Hij knipte ze één voor één door, om daarna de voor- en achterkanten afzonderlijk tot modulaire stroken plat te persen. Als ik hem bezoek, heeft hij net veertien dagen non-stop jurken geperst: een hoge stapel stroken – direct herkenbaar als trouwjurken - ligt midden in het atelier. Terwijl kater Bruce het zich bovenop de stapel gemakkelijk maakt, bladeren we door de eindeloze hoeveelheid jurken. Ondanks de persoonlijke details (corsages, een blauw strikje dat aan de binnenkant van een jurk is genaaid, een briefje van een Duitse stomerij dat deze vlekken er echt niet uit te wassen zijn) valt vooral op hoe generiek de jurken zijn. De verschillen in kwaliteit zijn weliswaar groot, variërend tussen zware, goede stof en minutieus handwerk enerzijds en goedkope massaproducten bezet met plastic pareltjes anderzijds; maar dessin, vormentaal en kleurpalet zijn volkomen inwisselbaar. De Boer benadrukt dat met het citaat van de Griekse filosoof Heraclitus dat op verschillende manieren in het project is verweven: “On those stepping into rivers the same, other and other waters flow” (…en op wie in dezelfde rivieren treden stroomt ánder en ánder water toe). Trouwen lijkt wellicht een individuele ervaring, maar De Boer laat zien hoezeer het een gedeelde ervaring is, een voortdurend herhalen van dezelfde symbolische handelingen. En hoe vaak die ervaring uiteindelijk eindigt in een echec – daarvan getuigt de enorme stapel afdankertjes. Maar De Bruid is multi-interpretabel, benadrukt de Boer: “Ze representeert ook het verglijden van de tijd en onze (vergeefse) pogingen alles wat ons lief is daaruit te redden.”
Die afdankertjes zullen een sleep van zo’n 120 meter lang vormen achter een trouwjurk, die eveneens uit oude trouwjurken wordt gemaakt. Zo is het lijfje samengesteld uit de okselstukken van de jurken, terwijl de pofmouwtjes die daar nog aan vast zitten, een krans rond de borst vormen. Op de sleep komt groot het citaat van Heraclites: prettig toeval daarbij is dat de platgeperste vouwen in de aan elkaar gestikte jurken wel wat weg hebben van stromende rivieren. Het citaat zal bovendien als muziekstuk – gecomponeerd door Kieran Klaassen en gezongen door het Amsterdamse Rozenkoor – tijdens de expositie te horen zijn. Dan is ook de film te zien die De Boer samen met fotografen Jonas Lund en Anika Schwarzlose maakte toen de jurken nog intact waren. Gedragen door zwart geschminkte en in het zwart geklede danseressen (en één danser) deinen de jurken als spookverschijningen over het beeld: een onheilspellende teaser voor het project.
Terwijl we de jurken zorgvuldig weer opstapelen, wijst De Boer op een opvallende overeenkomst met een ander project, dat hij jaren geleden uitvoerde. Toen gebruikte hij oude leren jacks om nieuwe kledingstukken te maken, en ook toen bleek, zij het veel minder indringend, uit het eindresultaat de enorme uniformiteit van het basismateriaal. Maar waar De Boers atelier zich indertijd vulde met penetrante aftershavewalmen, werd hij dit keer regelmatig gesmoord door heftige bloemetjesparfums.
Wil je reageren op dit artikel? Stuur een mailtje naar de redactie.