Winnaars DOEN | Materiaalpijs
Marjan van Aubel wint de hoofdprijs van de DOEN|Materiaalprijs ‘12 met ‘The Energy Collection’, een energie opwekkend servies.
Een kleurrijk glasservies in een simpele kast. Strak en esthetisch. Alleen dunne strips van koper op de bodem van de serviesstukken en op de planken van de kast vormen de decoratie. Die strips suggereren niet alleen geleiding, dat doen ze ook. De glazen bekers, borden en kannen dienen door hun lichtgevoelige kleurige pigment als kleine stroomcentrales die licht omzetten in energie, net als planten dat doen met hun bladgroen. De dagelijkse gebruiksvoorwerpen als deze glazen en bekers absorberen energie uit licht. Of je nu uit zo’n ‘solarglas’ drinkt of het op tafel zet, bij elke handeling is het glas energie aan het verzamelen.
De technologie achter het ontwerp waarmee Marjan van Aubel de DOEN|Materiaalprijs '12 en 15.000 euro won, is een uitvinding van de Zwitserse professor Michael Graetzel. Hij ontdekte dat ook andere stoffen dan bladgroen 'fotosynthetisch', dus energie-opwekkend kunnen werken. In tegenstelling tot gangbare zonnecellen hebben de glazen geen direct zonlicht nodig om energie te leveren en kunnen dus ook binnenshuis worden gebruikt. Van Aubel gebruikt dit principe van de 'Dye Synthesized Solar Cell’ in haar servies. De kast tapt de stroom af en geeft hem door aan een leeslampje of een oplaadpunt voor je telefoon. Overal waar de glazen licht opvangen, produceren ze spanning, zo'n 18 Volt.
Deze ontdekking komt niet uit de lucht vallen. Marjan van Aubel (1985) komt uit een familie van chemici en heeft naast haar designopleiding aan de KABK in Den Haag ook een minor Kwantummechanica in Amsterdam gedaan. In haar 'Energy Collection' komt die achtergrond van natuur, techniek en design samen. De titel speelt met de twee betekenissen van 'collection': energie verzamelen en een verzameling objecten getiteld 'energie'. De Energie Collection is een pleidooi voor een natuurlijker omgang met energieverbruik en wellicht maakt het ons bewuster van de energieconsumptie van alledaagse apparatuur die we vaak gedachteloos gebruiken.
Naast de hoofdprijs is er ook een aanmoedigingsprijs. Die ging naar Kirstie van Noort voor haar ‘6:1 en Ceramic Paint’. Ze bezocht Cornwall, tot voor kort een van de belangrijkste mijnbouwgebieden van Engeland. Er werd tin, koper, lood en zilver gewonnen, maar nu alleen nog porseleinklei. Voor elke kilo van dit schone goed moet zeven kilo materiaal uit de grond gehaald worden. Van de zes achtergebleven kilo’s afval die in het landschap achterblijven, nam Van Noort een forse schep van zo'n 150 kilo. Hiermee sloeg ze aan het experimenteren. Het leidde tot twee series esthetische producten, die ook de herkomst van het materiaal zichtbaar en voelbaar maken. '6:1' bestaat uit een zevendelige set kommen en schalen waarbij één maagdelijk wit porseleinen kommetje omgeven is door zes verwanten met een gebrekje. De zes kommetjes zijn gemaakt met het restmateriaal van de ene.
Een speciale vermelding kreeg Renée Boute met zijn ‘AGF Klasse 3’ dat de verkeerde balans tussen esthetiek en voedingswaarde in de voedingsindustrie aan de kaak stelt.
De DOEN | Materiaalprijs daagt beeldend kunstenaars, vormgevers, modeontwerpers en architecten uit om nieuwe, duurzame materialen en innovatieve technieken in hun werk toe te passen en daarmee ontwerpen van de toekomst te maken. De jury bestond dit jaar uit Items’ hoofdredacteur Max Bruinsma als voorzitter, Guus Beumer, toekomstig directeur van het nieuwe Instituut voor Architectuur, Design en E-culture in Rotterdam, Thomas Rau, architect van bureau RAU en ontwerper Wieki Somers.
Wil je reageren op dit artikel? Stuur een mailtje naar de redactie.