Architectuurbiënnale
De Nederlandse bijdrage
Tijdens de architectuurbiënnale in Venetië presenteert Nederland een leeg paviljoen.
Er staan in Nederland zoveel gebouwen leeg dat je je afvraagt waarom er nog nieuwe gebouwen ontwikkeld worden. De recessie heeft weliswaar voor een forse terugval in de bouwactiviteit gezorgd, maar als die voorbij is zullen de hijskranen de skyline weer bepalen. Het Nederlands Architectuurinstituut wil tijdens de twaalfde Architectuur Biënnale in Venetië de aandacht vestigen op de vele leegstaande gebouwen. Door het wegtrekken van de industrie, het inkrimpen van het leger en de ontkerkelijking zijn er veel interessante gebouwen en complexen leeg komen te staan. Daarvoor zou een zinnige bestemming moeten worden gezocht, vindt men bij het NAi. Juist in de vooraanstaande kenniseconomie die Nederland wil worden, is het van belang dat mensen elkaar in inspirerende omgevingen kunnen ontmoeten.
Tot en met 21 november is in het Nederlandse paviljoen de tentoonstelling Vacant NL te zien. Het in de jaren vijftig door Gerrit Rietveld ontworpen paviljoen is ingericht door Rietveld Landscape, het bureau van Ronald en Erik Rietveld. Ook grafisch ontwerper Joost Grootens, productontwerper Jurgen Bey en beeldend kunstenares Barbara Visser leverden een bijdrage aan de tentoonstelling. De bezoeker wordt nog voor hij binnen is gewaarschuwd door een spandoek met de mededeling dat het paviljoen al meer dan 39 jaar leeg staat. Strikt genomen klopt dat, want het paviljoen is ieder jaar maar drie maanden in gebruik, afwisselend voor de kunst- en architectuurbiënnale. Binnen wacht de bezoeker de weldadige rust van een lege ruimte. Alleen het verlaagde plafond van blauwe blokken PUR-schuim valt op. Die blauwe blokken blijken schaalmodellen van duizenden leegstaande gebouwen te zijn. Achterin de zaal leidt een trap naar een tijdelijke tussenverdieping die uitzicht biedt over een zee van kerken, vestingwerken, molens en fabriekscomplexen. Op de balustrade ligt de door Joost Grootens ontworpen Dutch Atlas of Vacancy. Dit boekwerk, waarvan er tien zijn gemaakt, geeft een gedetailleerd overzicht van de belangrijkste leegstaande gebouwen in Nederland.
Er zijn nog meer Nederlandse bijdragen aan de twaalfde Architectuur Biënnale. Ontwerpbureau Mevis en Van Deursen verzorgde de grafische vormgeving voor de totale biënnale. Het Amsterdamse bureau treedt met deze opdracht in de voetsporen van Thonik, dat twee jaar geleden de vormgeving deed.
Grote ster van de deze Architectuur Biënnale is Rem Koolhaas. Hij kreeg een Gouden Leeuw voor zijn verdienste voor de architectuur. Het werk van zijn bureau OMA is in diverse tentoonstellingen te zien. En passant maakte OMA bekend dat het de opdracht heeft gekregen om in Venetië de Fondaco dei Tedeschi te restaureren. Dit bij de Rialto brug aan het Canal Grande gelegen gebouw wordt zowel warenhuis als ruimte voor openbare evenementen. De familie Benetton, die eigenaar is van het gebouw, wil met de dubbele bestemming inhoud geven aan de typische Venetiaanse vermenging van commercie en cultuur.
Foto: Jan Versnel
Wil je reageren op dit artikel? Stuur een mailtje naar de redactie.